Home Zelf aan de slag Tuinbiotopen Bomen

Bomen Tuinbiotopen

steunpilaren van de tuin

Vilda voortuin boom talud c Rollin Verlinde1

Bomen zijn de steunpilaren van een tuin: ze zorgen voor structuur en bieden een groot groenvolume op een kleine oppervlakte. Ze zijn belangrijk voor de natuur én voor de mens. Bomen capteren namelijk koolstofdioxide uit de lucht, geven verkoeling tijdens hittegolven en zijn goed voor ons welbevinden.

Eigenlijk zijn er weinig redenen waarom je géén boom in je tuin zou planten. Er is namelijk echt een boom voor ieders smaak. Groot of klein, met een sierlijk blad, lekkere vruchten, een bijzondere schors of een schitterende herfstverkleuring.

Welke boom kiezen?

TIP 1: Hoe groot gaat de boom van mijn dromen uiteindelijk worden? Zorg dat je dit weet voor je gaat planten. Laat je niet misleiden door het formaat van een jong boompje in de plantenkwekerij. Dat ranke jonge eikje kan als volwassen boom gemakkelijk 25 m hoog en breed worden.

Een catalogus van tuinplanten vermeldt meestal de boomgrootte van elke soort. Bomen van eerste grootte worden hoger dan 12 m (eik, beuk, linde). Bomen van tweede grootte worden 6 tot 12 m hoog (lijsterbes, peer, appel). Bomen van derde grootte blijven kleiner dan 6 m (kweepeer, mispel, sierappels). Je kunt een boom kunstmatig klein houden door hem van bij het begin te snoeien. Weet dat dit veel onderhoud vraagt. En dat je dit moet blijven doen zolang de boom leeft.

TIP 2: Hoe zit het met de ondergrondse ruimte? Weet dat een boom eerder breed wortelt dan diep en dat de wortels minstens evenveel ruimte nodig hebben als de kroon. Een boom die onvoldoende wortelruimte heeft, zal kwijnen of voor overlast zorgen.

TIP 3: In welke bodem zal de boom groeien? Bestaat die uit zand, leem of klei? Is het er nat, vochtig of droog? Staat de boom in de schaduw of in de volle zon? Elke boomsoort heeft zijn eigen voorkeuren.

Via www.bomenwijzer.be vind je welke boom geschikt is voor jouw tuin.

"Bomen hebben geen snoei nodig. Snoeien doe je enkel voor jezelf."

Geschikt voor

Alle tuintypes, klein tot groot. Als je er de plaats voor hebt, is de meerwaarde van een boom erg groot. Hou bij de keuze wel rekening met het formaat voor jouw tuin. Voor een kleine tuin kies je uiteraard een soort die klein blijft.

Bezint eer ge begint is hier perfect aan de orde. Denk vooraf goed na welke boom je waar wil planten. Hij staat er namelijk voor tientallen (of honderden) jaren en kan, afhankelijk van de soort, flink groot worden.

Een plus voor de natuur omdat:

Bomen zijn van levensbelang voor heel veel organismen. De vogels die in de kroon wonen, insecten die aan de bladeren knabbelen, schimmels die samenleven met de wortels, korstmossen op de stam en eekhoorns of vleermuizen die de holtes opzoeken. Sommige dieren of zwammen zijn exclusief aan bomen gebonden. Die zullen dus enkel naar je tuin komen als er een boom in te vinden is.
Inheemse boomsoorten zijn nuttiger voor onze natuur dan uitheemse. Dat komt omdat ze zich doorheen de evolutie perfect afgestemd hebben op de plaatselijke natuur. Maar ook uitheemse boomsoorten kunnen hun steentje bijdragen. Want om het even welke boom is nog altijd beter dan helemaal geen boom.

Hoe een boom planten?

Het plantseizoen voor bomen loopt ruwweg van oktober tot maart. Maak de plantput zo groot dat de langste wortels er gemakkelijk in passen. Kocht je een boom met een kluit? Maak de plantput tweemaal zo groot als de kluit.

Plant de boom zo dat de wortelhals (de overgang tussen stam en wortels) net zichtbaar is boven de grond. Vul de plantput aan met de losse grond, eventueel met wat goede compost erdoor gemengd. Met de aarde die overblijft, kan je een gietrand maken. Om ervoor te zorgen dat de boom stevig kan wortelen, maak je hem vast aan één of meerdere korte paaltjes (zogenaamde kniepalen). Controleer jaarlijks of de aanbindbanden strak genoeg, maar niet te strak zitten. Na 2 tot 3 jaar mogen de paaltjes worden weggehaald.

De eerste jaren na de aanplant zal je de boom water moeten geven, zeker tijdens droge en hete zomerperiodes. Start daar tijdig mee, wacht niet tot je verdrogingsverschijnselen begint te zien. Het is beter om ineens enkele tientallen liters water te geven dan iedere dag een beetje. Eenmaal de boom goed aangeslagen is, kan je het water geven afbouwen.

Bekijk zeker ook dit filmpje op Ecopedia. Het gaat weliswaar over bosplantsoen, maar een boom is een boom, of je hem nu in een bos plant of in je tuin.

Hoe onderhoud je ze?

Bomen hebben geen snoei nodig. Snoeien doe je enkel voor jezelf: omdat je dat mooi vindt, om onder de boom door te kunnen wandelen, om een tak die schaduw geeft weg te halen. Probeer te voorspellen welke takken voor problemen zullen zorgen en haal die weg voor ze te groot worden. Een boom vrij laten uitgroeien en dan helemaal toppen is slecht bomenbeheer. Eenmaal een boom groot geworden is, laat je het snoeien omwille van de veiligheid het best over aan een professionele boomverzorger. Op bomenbeterbeheren vind je een lijst van Europees gecertificeerde boomverzorgers.

Hoeveel werk is het en wat kost het?

Tenzij je ze gaat snoeien, vragen bomen na het planten weinig onderhoud. Het enige werkje situeert zich in de herfst: afhankelijk van waar de boom staat, zal je het gevallen blad al dan niet verwijderen. Probeer het zo veel mogelijk in je tuin te verwerken. Composteer het, maak een bladerhoop, gebruik het als mulch ...

Prijzen van bomen variëren al naar gelang de grootte en de soort. Een jong beukje van 60 cm kan je al vinden voor een paar euro, voor een grotere boom betaal je al gauw een paar tientallen tot honderden euro.