Home Zelf aan de slag Wildlife in je tuin Solitaire bijen

Solitaire bijen Wildlife in je tuin

volop gezoem tussen de bloemen

Hoe kan jij de bijen helpen?

Eerst en vooral even dit: de ene bij is de andere niet. Bij bijen denk je misschien spontaan aan grote kolonies die in bijenkasten leven. Dat geldt enkel voor honingbijen. Er zijn ook heel wat wilde bijensoorten, de zogenaamde solitaire bijen.

Solitaire bijen leven alleen, niet in een kolonie. Afhankelijk van de soort maken ze hun nest in holle stengels, gangen van houtkevers of zelf gegraven holletjes in de grond. Veel hebben deze bijtjes niet nodig: een bijenhotel en bloeiende planten in je tuin, meer moet dat niet zijn.

In verband met de bloeiende planten; probeer je tuin zo in te richten dat bijen (en andere bestuivers) er van de vroege lente tot de late herfst voedsel vinden. Je doet dat door middel van een zogenaamde 'volledige bloeiboog'. Dat betekent dat er op ieder moment van het jaar wel een plant staat te bloeien die voedselrijk stuifmeel en nectar levert. Denk aan boerenkrokussen en wilgenkatjes in het vroege voorjaar en koninginnenkruid, herfstasters en klimop in het najaar.

Hout van eik, tamme kastanje, es, beuk of robinia is prima geschikt om een bijenhotel te maken.

Rosse metselbij – een solitair bijtje dat al vroeg in de lente zoemt

De rosse metselbij is een bijtje van ongeveer 1 cm lang. Het lijfje is overwegend rossig-oranje, de kop en poten zijn zwart. Het is een vrij algemene soort. Als je een bloemenrijke tuin hebt en een bijenhotel, dan verschijnt dit bijtje meestal snel. Vooral in april en mei kan je haar veelvuldig zien. Bij gebrek aan hotel, maakt de rosse metselbij haar nest in afvoergaatjes van ramen, boorgaatjes in tuinmeubelen of muren. Zelfs een sleutelgat is goed.

Leuke weetjes

Solitaire bijen delen hun nesten op in compartimentjes. Per compartimentje wordt een eitje gelegd en daarna vullen ze het verder op met voedsel (stuifmeel). De solitaire soorten steken niet of nauwelijks. Het orgaan dat honingbijen gebruiken om te steken, is eigenlijk een legboor. En de legboor hebben de solitaire bijen nodig om eitjes te leggen.
Spechten weten dat er in een bijenhotel heel wat lekkers te vinden is. Ze zijn verzot op het stuifmeel én de larven. Sommige tuineigenaars beschermen hun bijenhotel daarom met gaas. De bijen zelf zijn ook niet van gisteren. Ze kunnen namelijk kiezen of ze een vrouwelijk dan wel mannelijk eitje leggen. De dochters leggen ze het diepst in
de gangen. In de voorste twee of drie compartimentjes leggen ze hun zonen. In de wetenschap dat één mannetje meerdere vrouwtjes kan bevruchten, worden de zonen dus een beetje opgeofferd aan de spechten.

Ideale tuinbiotopen voor deze soort

Bloemenweide
Struiken en haag(wilgen)
Border
Bloembollen

Maak zelf een bijenhotel

Gebruik hardhout. Hout van eik, tamme kastanje, es, beuk of robinia (ook wel valse acacia genoemd) is prima. Naaldhout bevat hars en dat is niet ideaal. Dit hout kan je enkel gebruiken als het volkomen droog is. Hout van wilg of populier is te zacht.

Zorg dat je houtblok dik genoeg is. Zo’n 15 cm is prima, zo kan je gangetjes boren die minstens 10 cm diep zijn.

Boor gaatjes van 2 tot 10 mm doorsnede.
Boor je gaatjes met scherpe boren. Ga een paar keer heen en weer met je boor om mooie gladde openingen te krijgen.
Boor de gaatjes niet te dicht bij elkaar. Het hout kan gaan splijten en dan komen de bijen er niet meer in.
Boor mooi recht en zet niet te veel kracht op de boor, de dunne boren breken snel.

Naast hout kan je ook holle stengels van bamboe en riet gebruiken. Knip de stengels door met een ijzerzaag of scherpe kniptang. Knip mooi recht, zodat ze niet splijten.
Zorg ervoor dat je de stengel ver genoeg van een tussenschot (knoop) doorsnijdt. Zo krijg je een lang buisje met aan het einde een wand.
Maak alle stengels ongeveer even lang. Ze vormen dan één vlak als ze zijn samengebonden. Dit maakt het voor de bijen eenvoudiger om erin te vliegen.
Je holle stengels knoop je samen met een koord of je steekt ze in een bakje / potje. Check of ze stevig vastzitten zodat ze er niet uitvallen als je het ophangt.
Hang je bijenhotel in de volle zon maar zorg dat er niet te veel regen op valt.

Weinig onderhoud nodig

Kuis de gaatjes zeker niet uit. De bijen leggen hun eitjes erin en als de jonge bijen uitkomen maken ze het gaatje zelf opnieuw vrij.
Heb je met holle stengels gewerkt? Controleer af en toe of ze nog stevig vastzitten. Is dit niet meer het geval, probeer er dan stukjes stengel bij de steken
Bekijk zeker ook deze toffe video op Ecopedia