Tegeltuin Tuinbiotopen
een mini bloemenborder op de stoep
Een tegeltuin wordt soms ook wel geveltuin of stoeptuin genoemd. Het is een smalle bloemenborder die ontstaat door een aantal tegels vlak tegen de muur weg te nemen en de vrijgekomen plaats te beplanten. Meestal wordt een tegeltuin aangelegd aan de voorgevel maar dit kan even goed ergens anders waar er tegels liggen, bv. tegen een muur bij het terras.
Geschikt voor
Overal waar je een tegel kan wegnemen en waar er aarde onder de tegel zit kan je een tegeltuin aanleggen. Dat mag in de volle zon zijn, maar kan ook in de schaduw.
"Een kleine tegeltuin met klimplanten en bloeiende vaste planten zijn een klein paradijsje voor bijen, hommels, vogels en andere dieren."
Hoe een tegeltuin aanleggen?
Een tegeltuin aanleggen is eenvoudig. Weet wel dat je niet overal zomaar stoepstenen mag wegnemen. De belangrijkste voorwaarde is de breedte van de stoep. Deze moet meestal 1,6 m breed zijn zodat er na de aanleg van de tegeltuin nog minstens 1,3 m vrij blijft. Bij sommige gemeentes moet je de aanleg aanvragen, bij andere niet. Vraag daarom de specifieke voorwaarden op bij je stad of gemeente.
Een tegeltuin leg je aan tegen een muur. Neem een aantal tegels weg en vervang de bovenste 30 tot 40 cm aarde door goede grond met veel compost. Let bij het graven op dat je geen nutsleidingen beschadigt. Je kan ook potgrond gebruiken om het gat op te vullen. Koop in dat geval zeker veenvrije potgrond (dus zonder turf!) en meng deze met ongeveer de helft aarde. Turf is namelijk afkomstig uit kwetsbare veengebieden waar tal van bedreigde en zeldzame soorten leven. Die gebieden afgraven puur om onze bloempotten mee te vullen, dat is ecologisch niet verantwoord. De tegels die je wegneemt, bewaar je voor het geval je de tegeltuin ooit opnieuw wil dichtgooien.
Handig (en soms verplicht) is een rand van 5 tot 10 cm hoog. Zo’n rand zorgt ervoor dat de aarde niet op het voetpad kan terechtkomen. De ideale rand heeft geen scherpe hoeken of kanten. Een houten plank bijvoorbeeld, waarvan je de kanten hebt afgerond. In je tegeltuin komen bij voorkeur vaste planten en klimplanten. Het gebruik van klimplanten is een grote meerwaarde, zij zorgen voor het meeste groen. Wat vaste planten betreft, kies je best planten die niet breed uitgroeien en niet omvallen, zoals rode zonnehoed en grote kattenstaart. Ook laagblijvende planten die de bodem bedekken zijn aangeraden, denk bijvoorbeeld aan lavendel voor een tegeltuin in volle zon of varens voor een tuintje in de schaduw. De combinatie van lagere planten met soorten die hoog gaan en niet breed worden, zorgt voor een mooi geheel. Ligt je geveltuin aan de straatkant? Kies voor planten zonder doorns of giftige bessen. Een groenblijvende soort is leuk om ook in de winter groen te hebben in de straat. Kruiden zoals salie en rozemarijn zijn daar prima voor geschikt.
Hoe onderhouden?
Een tegeltuin onderhoud je zoals een bloemenborder. Regelmatig (om de twee weken) checken is de goede aanpak. Staat er geen onkruid tussen de planten? Zijn er geen planten of takken die voetgangers kunnen hinderen? Heb je klimplanten, kijk dan ook de klimhulp na, deze moet stevig in de muur zitten en de klimplant moet goed vasthangen. Onderaan moet je de klimplanten smal houden. Hoger (op bijvoorbeeld 2,5 m) kan je de klimplanten breder laten uitgroeien. Hoge en brede klimplanten zijn het nuttigst voor de natuur.
Aangezien een tegeltuin tegen de muur ligt en niet zoveel aarde heeft, droogt deze vrij snel uit. In droge periodes moet je regelmatig water geven. Ook geef je best één keer per jaar wat extra voedingstoffen. Kies voor natuurlijke meststof, zoals gedroogde koeienmest die je kan kopen in tuincentra. Probeer geen kunstmest te gebruiken. Vlaanderen heeft een teveel aan meststoffen, we hebben dus echt geen nood aan kunstmest.
Hoeveel werk is het en wat kost het?
Een tegeltuin is meestal niet groot en is makkelijk bereikbaar. Het onderhoud is eenvoudig en vraagt niet veel tijd. De grootste kost is meestal een goede klimhulp, hier bespaar je beter niet op. Want eens de klimplant op de klimhulp staat is het vervangen van de klimhulp niet eenvoudig. Een systeem met spandraad kost ongeveer € 25 tot € 30 per 10 meter. Een gegalvaniseerde bouwstaalmat waarmee je zelf een klimrek kan maken kost ongeveer € 50 voor 3 m op 2 m.
Naast de kost voor het klimrek koop je ook nog wat vaste planten en één of meerdere klimplanten. Vaste planten kosten ongeveer € 2 tot € 3 per stuk. Een klimplant kost iets meer of minder dan € 10, afhankelijk van de soort.
Enkele leuke diersoorten die je hier kan vinden
Huismussen in grote klimplanten, bijen, hommels, vlinders en zweefvliegen op bloemen.
Een plus voor de natuur omdat:
- Een tegeltuin zorgt voor groen waar er anders stenen liggen.
- Als veel mensen meedoen, krijg je een groen lint in de straat. Dat is leuk voor mens en dier.
- Vooral een tegeltuin met een klimplant zorgt voor veel groen in de straat. Als de klimplant groot genoeg is, kan deze voor nest- en schuilplaatsen zorgen.
- Een groene straat zorgt voor verkoeling en reduceert fijnstof.
- Klimplanten en vaste planten met bloemen zijn voedsel voor bijen, hommels, vogels en andere dieren.
Zelf aan de slag
Tuinbiotopen
Tuinieren in potten en bakken
Tuinieren in potten en bakken is een kunst op zich, maar het hoeft daarom niet ingewikkeld of arbeidsintensief te zijn.
Wildlife in je tuin
Egel
De egel leeft het liefst in iets wildere tuinen met veel insecten. Maak hier en daar een opening onderaan in je omheining en zorg voor een flinke bladerhoop waar hij een nest kan maken.
Tuinproblemen
Onkruid in de tuin
Een vaste lijst van onkruiden bestaat niet. Wat de ene onkruid vindt, kan voor iemand anders een leuke plant zijn. Sommige soorten zijn mooi in een bloemenweide maar wil je toch liever niet je border.