Home Zelf aan de slag Wildlife in je tuin Amfibieën

Amfibieën Wildlife in je tuin

kleine draken en betoverde prinsen – zomaar in je tuin

17 amfibieân groene kikker Yves Adams Vildaphoto

Van alle tuindieren spreken de amfibieën misschien wel het meest tot de verbeelding. Salamanders hebben veel weg van kleine draakjes, terwijl kikkers ons bijna spontaan aan een prins doen denken. En padden zijn dan misschien niet moeders mooiste, als je ziet hoeveel kleine beestjes ze opeten, weet je meteen dat ze erg nuttig zijn voor de tuin.

Amfibieën zijn wat men noemt ‘koudbloedig’. Dat wil zeggen dat ze geen eigen lichaamswarmte kunnen produceren. Om op te warmen, moeten ze in de zon gaan zitten, als ze willen afkoelen, moeten ze de schaduw opzoeken.

Een ander typisch kenmerk is dat de meeste amfibieën zich in het water voortplanten, maar de rest van het jaar op het droge leven. Of: zowel water als land nodig hebben om te kunnen overleven.

Wat kan jij doen voor deze boeiende dieren?

Voor de voortplanting hebben amfibieën water nodig. Ze leggen er hun eitjes in af en de larven groeien in het water op tot jonge kikkers/salamanders/padden. De meeste amfibieën zijn al tevreden met een klein vijvertje. Zeker salamanders hebben niet veel nodig.

Je vijver(tje) ligt bij voorkeur volop in de zon, is begroeid met veel waterplanten en er zit geen vis in. Als er dan ook nog minibeestjes in je tuinvijver rondzwemmen, zoals watervlooien of muggenlarven, is het helemaal top.

Geen vissen? Neen, beter niet. Zij eten namelijk larven van salamanders en kikkers (en ook van libellen).

Onderwaterplanten en oeverbegroeiing bieden beschutting tegen mogelijke vijanden. Zorg ook voor voldoende planten rond de vijver. De dieren vinden er insecten, slakken en andere voedselrijke hapjes.

Drijvende waterplanten zijn dan weer prima geschikt voor groene kikkers. Ze gebruiken ze graag om te zonnen, of als uitkijkpost om voorbijvliegende insecten te verschalken.

Gebruik je een ton of teil als vijvertje, zorg er dan zeker voor dat kikkers, salamanders en padden tijdens de paartijd gemakkelijk in en uit het water geraken. Dat doe je door middel van stapstenen, of door een plank schuin tegen de wand te zetten.

Buiten het broedseizoen leven amfibieën op het land. In de zomer en herfst kruipen ze ’s nachts rond onder hagen, borders, ruigtes op zoek naar kleine insecten. Voorzie dus zeker voldoende van deze ruige plekjes in je tuin.

Gazon hebben ze liever niet, wegens te gevaarlijk, er is namelijk geen beschutting tegen roofdieren zoals uilen, egels en huiskatten.

Vanaf oktober gaan de meeste kikkers, padden en salamanders op zoek naar een plek om te overwinteren. Ook hier stellen ze niet veel eisen. Een stapeltje stenen, enkele dikke houtblokken, een verlaten muizenholletje, meer moet dat niet zijn.

Wil je je kennis over amfibieën testen en tegelijk ook nog één en ander bijleren? Doe de Natuurpunt amfibieënquiz!

Kleine watersalamander

Een van de meest voorkomende salamanders is de kleine watersalamander. Een volwassen diertje is ongeveer 9 cm lang, inclusief de staart. Ze zijn gevlekt, ook op de buik en keel. In het paarseizoen, dat loopt van maart tot juni, hebben de mannetjes een indrukwekkende gekartelde kam over hun rug en staart. Onderaan de staart is die zelfs hevig gekleurd. Alsof er een mini dinosauriër in de tuin woont. Voor zo’n klein diertje kunnen ze erg oud worden, tot een jaar of 8, met uitschieters boven de 20 jaar! Als je weet dat een vrouwtje elk jaar tussen de 60 en 300 eitjes kan leggen, krijgen ze wel erg veel nakomelingen! Toch gaat de soort bijna overal achteruit. Elke tuinvijver helpt dus.

Wist je dit?

In de lente kan je salamanders vrij gemakkelijk te zien krijgen. Schijn als het donker is eens met een zaklamp in het water. De mannetjes baltsen op de bodem van de vijver door met hun staartje heen en weer te wapperen. De dames kijken daarbij geïnteresseerd toe. Meestal trekken ze zich van het licht niks aan en kan je van het spektakel genieten.

Bij hun zoektocht naar insectjes of een overwinteringsverblijf komen salamanders ook wel eens in een kelder of keldergat terecht. Zet ze dan nooit in het water, hun vinnetjes hebben ze enkel in de lente. Steek ze in een open plastic doos of aquarium met 5-10 cm bladaarde dat je vochtig houdt en waar een schaaltje water in staat. In maart, na de vorst, zet je ze buiten tijdens een regenachtige nacht.