Home Zelf aan de slag Wildlife in je tuin Vlinders in de tuin

Vlinders in de tuin Wildlife in je tuin

van hongerige rups tot wondermooie vliegacrobaat

Kleine vos op Knautia (c) Jeroen Mentens

Vlinders zijn ongelooflijk fascinerende dieren. Iedereen wordt blij van een vlinder in de tuin. Toch?

Los van hun levendige kleuren en hun sierlijk gefladder tussen de bloemen, spelen vlinders ook een grote rol in de voedselketen. In alle stadia van hun vlinder-zijn, dienen ze tot voedsel voor andere dieren. De rupsen zijn een belangrijke eiwitbron voor vogels, en zeker als de jongen uit het ei komen. De poppen worden graag gegeten door (spits)muizen en ook de volwassen vlinder staat op het menu van menig vogel.

Een vlinder begint als piepklein eitje, uit dat eitje komt een rups, die rups vervelt verschillende keren terwijl ze groeit, transformeert vervolgens tot pop en wordt uiteindelijk een mooie vlinder. In elk van deze fases hebben deze diertjes andere behoeften.

Tip: heb je nog een leeg plekje in de border? Plant er eens een savooi of bloemkool in! De koolwitjes zullen je dankbaar zijn.

Hoe kan jij de vlinders helpen?

Een vlinder is eerst een rups en een rups eet planten. Bovendien zijn rupsen kieskeurig; ze eten alleen bepaalde plantensoorten. Dit noemen we de waardplanten van de vlindersoort. Goede waardplanten zijn bijvoorbeeld:
- hop voor de atalanta
- grote brandnetel voor dagpauwoog, kleine vos en landkaartje
- look-zonder-look en pinksterbloem voor het oranjetipje
- sporkehout en klimop voor het boomblauwtje
- gewone rolklaver voor het icarusblauwtje
- grassen zoals kropaar voor het groot dikkopje
- wilde peen of venkel voor de koninginnenpage
- Oost-Indische kers voor het groot koolwitje

Als pop hebben ze nood aan een wat ruiger plekje dat weinig verstoord wordt zoals een braamstruik. Een dikke strooisellaag van afgevallen bladeren onder de haag is ook top.

Volwassen vlinders drinken nectar. Dit liefst uit bloemen met een lange buis, want vlinders hebben een lange roltong. Vlinders zijn ook meer aangetrokken tot rode en vooral purperen bloemen. Topplanten zijn wilde marjolein, klimop, vlinderstruiken, knoopkruid, beemdkroon, koninginnenkruid, hemelsleutel, ijzerhard en lavendel. Vele van deze soorten trekken ook hommels aan.

Vlinders (en ook andere insecten) halen hun voedsel uit het hart van de bloem. Daar zitten de nectar en het stuifmeel. Vermijd daarom volledig gevulde bloemen - zoals bv. de mooie David Austen roos. Die zijn weliswaar een streling voor ons menselijk oog, maar voor de natuur zijn deze zeer gevulde bloemen compleet nutteloos. Zet er eentje in je tuin, of een paar, als je grote fan bent, maar zorg zeker ook voor voldoende planten die nuttig zijn voor de vlinders.
Sommige vlinders overwinteren als volwassen vlinder, andere als pop, eitje of rups. Ze hebben dus plekjes nodig die niet worden opgekuist. Laat in de winter hier en daar wat lang gras en kruiden staan en kuis de border pas op in de lente, net voordat de planten opnieuw uitschieten.
Vlinders houden van zon maar sommige ook van halfschaduw. Zet bomen, struiken of klimplanten in de tuin zodat er variatie is aan structuur enerzijds en zonnige en meer schaduwrijke plekjes anderzijds.
Meer weten over vlinders? Bezoek zeker eens de website van de vlinderstichting van Nederland. Je vindt er ook heel wat tips over vlindervriendelijk tuinieren, ook als je tuin zich beperkt tot enkele potten op een balkon.

Bont zandoogje

Het bont zandoogje is een middelgrote donkerbruine vlinder met gele vlekjes en ‘oogjes’ op de bovenzijde van de vleugels. Je kan deze soort zien vliegen van april tot oktober.

Tot voor kort was het bont zandoogje vooral in bossen te vinden. De laatste jaren breidt de soort zich sterk uit naar plekken die wat op bosranden lijken, zoals tuinen met struiken en bomen. Je kan ze lokken met een afwisseling van schaduw en zonnige plekjes. Hou ook wat ongemaaid gras in de halfschaduw, daar leggen ze graag hun eitjes op. Als voedsel voor de vlinders zelf zijn bramen voor de nectar of bladluizen voor de meeldauw voldoende.

Zeg nooit meer ‘mottige mot’

In een gemiddelde tuin zijn gemakkelijk een paar honderd soorten nachtvlinders te vinden. Zelfs in de stad. Motten noemen we ze, en ze worden vaak weggemept. We vinden het maar niets, hun onhandig gefladder rond ons hoofd tijdens een zomerse barbecue. Ongekend maakt in dit geval echt wel zeer onbemind. En zeer onterecht. Nachtvlinders mogen dan onopvallende beestjes zijn, ze zijn onwaarschijnlijk belangrijk voor de biodiversiteit. Net als dagvlinders zorgen ze voor bestuiving van heel wat planten. En ze vormen het bulk voedsel van onder andere vleermuizen. En de mezen in je nestkast voeden hun kuikentjes vooral met rupsen van nachtvlinders.

Meer weten over het boeiende leven van nachtvlinders? Kijk eens op mottenvanger.be

Je zegt voortaan nooit meer mottige mot.